EFE, Ana González. A historia galega oculta, tanto nos seus saberes populares como en fondos documentais, as máis peculiares atrocidades que dilúen a lenda e a realidade, como o asasinato dun neno para beberse o seu sangue pola crenza de que isto curaba a tuberculose ou o rumor que aseguraba que os boticarios de Viveiro (Lugo) mataban a outras persoas para usar a súa graxa nas medicinas, son só exemplos dun pasado singular.
A xornalista e historiadora coruñesa Natalia Monje aglutinou no seu libro ‘Mala Cosecha‘ (Editorial Odeón), que presentará este xoves na Coruña, numerosos sucesos escuros investigados durante anos ao longo de toda España, dos que moitos dos máis aterradores levan selo galego.
BEBEDORES DE SANGUE
O seu ensaio dedica longas páxinas aos bebedores de sangue, un campo no que se mesturan a realidade e as crenzas, pois estes actos salvaxes derivan dos consellos arroxados por algúns curandeiro do século XIX que crían que bebendo sangue humano, sobre todo de neno, podería curarse a tuberculose, detalla Monxe nunha charla con Efe.
Era unha época de moita fame, na que os médicos recomendaban á xente con anemias ir aos matadoiros para que lles desen vasos de sangue e repoñerse así desta doenza, unha cura que se aplicou equivocadamente á infección mortal para a que non había tratamento.
VAMPIRISMO
Un exemplo real, documentado e xulgado, foi o ocorrido en Agolada (Pontevedra), no que se demostrou que o asasinato fora realizado por un móbil vampírico.
O pobo comezou a buscar a un neno de 19 meses que desaparecera. “Naquela época os nenos, ata tan pequenos, xogaban sos diante das casas”, narra a escritora. Entón, atopárono enterrado en esterco na casa dos seus veciños.
Estes secuestrárono, o asasinárono e, como eles mesmos confesaron, sacáronlle o sangue para que a bebese un dos membros da familia, un mozo de quince anos que tiña tuberculose. A raíz de escándalos como este, creouse unha verdadeira “histeria social”, na que a xente, co “ánimo moi avivado”, comezou a rumorear sobre a existencia de vampiros.
Mostra diso foi un caso acaecido en Vigo tamén no século XIX, no que un home invitou a unha nena a tomar un xeado e de súpeto o xentío rodeouno ao grito de “¡É o vampiro!”. Trala acusación popular e un intento de agresión, a garda rescatouno e corroborou que o sospeitoso non cometera ningún crime.
DENUNCIA POR UN RUMOR
No que a incriminaciones refírese, Monje non dubida en citar un documento do Arquivo do Reino de Galicia que se chama “Proceso de averiguación de quen espallou a voz de que nas boticas de Viveiro matábanse homes e mulleres para aproveitarlles a graxa nas medicinas”.
Trátase dunha denuncia interposta por uns boticarios de Viveiro no século XIX a raíz do rumor que dicía que eles mataban a persoas para sacarlles a graxa e facer medicamentos.
É un feito documentado que se facían medicinas con graxa humana, pero non que se matase a xente para iso, polo que nunca se evidenciou que eses homes asasinasen, nin tampouco se chegou a descubrir a motivación de quen difundiu este rumor.
MAL DE OLLO
Outra das pintorescas temáticas que investigou mediante conversacións con xente de avanzada idade na zona de Valga (Pontevedra) ten que ver co mal de ollo, ese poder que posuía un individuo normal para provocar desgrazas noutro ser só con miralo, unha crenza popular “que segue moi vixente”.
“Unha das cousas que me sorprendeu é que a xente di que moitas persoas botan mal de ollo sen querer simplemente porque teñen unha mirada forte que pode facer o mal e por iso levan unhas lentes de sol sempre“, abunda Monje.
De aí provén a historia do señor que sempre ía ao mercado coas lentes de sol e cando llas levantou o boi que tiña diante caeuse esborrallado e morto. “Isto nos pobos de Galicia cóntacho todo o mundo“, asegura aínda sorprendida esta xornalista.
A historia e as lendas fúndense así nese “patrimonio inmaterial” tan rico do rural galego que a escritora quixo gardar no seu libro ‘Mala Cosecha’, que foi galardonado co IX Premio Juan Antonio Cebrián de Divulgación Histórica.
