A Mariña Lucense resiste como un dos baluartes do galego cun 75,85% de falantes, segundo a ‘Enquisa estrutural a fogares‘ sobre o coñecemento e o uso do idioma realizada no ano 2018 e publicada este venres polo Instituto Galego de Estatística (IGE).
A sondaxe, que podes consultar íntegra nesta ligazón, conclúe que o número de galegofalantes en Galicia é lixeiramente maioritario, co 52,29%, por un 47,71% de falantes en castelán.
FENDA XERACIONAL
No tocante ás competencias no idioma, compróbase unha fenda xeracional, pois só o 8,84% dos galegos de 65 anos ou máis manifesta que non sabe falar galego, mentres que entre os menores de 15 anos a porcentaxe sitúase no 23,90%.
No tocante á lingua habitual de escritura, o castelán segue a ser a lingua máis utilizada polas persoas que viven en Galicia. A porcentaxe de poboación que habitualmente escribe en galego é do 16,64%, polo 82,11% que redacta preferentemente en castelán.
Por áreas xeográficas de Galicia, A Mariña sitúase como a oitaba bisbarra con maior proporción de galegofalantes, por detrás de A Coruña suroriental (93,14%), A Costa da Morte (92,43%), A Barbanza-Noia (88,85%), A Montaña lucense ou Lugo Oriental (88,50%), Ourense sur (88%), Pontevedra nororiental (81,85%) e O Carballiño-Ribeiro (76,42%). Un estudo da Real Academia Galega (RAG) do período 1992-2013 consideraba a comarca como unha das reservas do galego, unha das zonas de “prevención” do idioma.
CANTA MÁIS DENSIDADE DE POBOACIÓN, MENOS GALEGO
Compróbase desta secuencia que nas zonas menos poboadas, como o sur de Ourense, a Montaña de Lugo ou mesmo A Mariña, é onde o galego resiste como lingua maioritaria.
Nas zonas de maior densidade de poboación, a porcentaxe descende considerablemente: na área da Coruña cae ao 33,55%; na de Vigo ao 25,50; na de Ourense ao 39,85; en Ferrol, ao 33,75%; en Pontevedra, ao 38,82%. Lugo capital (65,04%) e Santiago de Compostela (55,39%) aguantan como as únicas dúas das sete cidades galegas con predominio do galego.
A provincia de Lugo segue a ser, con diferenza, aquela na que máis se fala galego, cun 70,40% de galegofalantes, fronte aos 52,93% da Coruña, os 61,62% de Ourense e os 42,16% de Pontevedra.
GALICIA | 52,29 | 47,71 | 100,00 |
15 A Coruña | 52,93 | 47,07 | 100,00 |
151 A Coruña suroriental | 93,14 | 6,86 | 100,00 |
152 Ferrol-Eume-Ortegal | 33,75 | 66,25 | 100,00 |
153 Área da Costa da morte | 92,43 | 7,57 | 100,00 |
154 A Barbanza-Noia | 88,85 | 11,15 | 100,00 |
155 Área da Coruña | 33,55 | 66,45 | 100,00 |
156 Área de Santiago | 55,39 | 44,61 | 100,00 |
27 Lugo | 70,40 | 29,60 | 100,00 |
271 Lugo sur | 67,19 | 32,81 | 100,00 |
272 Lugo oriental | 88,50 | 11,50 | 100,00 |
273 Lugo central | 65,04 | 34,96 | 100,00 |
274 A Mariña | 75,85 | 24,15 | 100,00 |
32 Ourense | 61,62 | 38,38 | 100,00 |
321 O Carballiño-O Ribeiro | 76,42 | 23,58 | 100,00 |
322 Ourense central | 69,45 | 30,55 | 100,00 |
323 Ourense sur | 88,00 | 12,00 | 100,00 |
324 Área de Ourense | 39,85 | 60,15 | 100,00 |
36 Pontevedra | 42,16 | 57,84 | 100,00 |
361 Pontevedra nororiental | 81,85 | 18,15 | 100,00 |
362 Pontevedra sur | 58,56 | 41,44 | 100,00 |
363 Caldas-O Salnés | 63,40 | 36,60 | 100,00 |
364 O Morrazo | 40,56 | 59,44 | 100,00 |
365 Área de Pontevedra | 38,82 | 61,18 | 100,00 |
366 Área de Vigo | 25,50 | 74,50 | 100,00 |
No tocante aos medios de comunicación, chama a atención o dato da prensa; o 59,10% dos residentes en Galicia de 16 ou máis anos sempre le a prensa en castelán, o 54,03% só le libros en castelán, o 69,47% navega pola rede sempre neste idioma e o 52,07% emprégao sempre nas redes sociais.
“ESTRANXEIRIZACIÓN” DO IDIOMA
A Xunta de Galicia e maila Mesa pola Normalización Lingüística diferiron na súa lectura sobre a enquisa. O Goberno autonómico fai fincapé en que o galego se consolida “como lingua maioritaria” e como o idioma “con mellores índices de coñecemento de todas as comunidades autónomas con linguas cooficiais”, segundo subliñou o conselleiro de Cultura, Román Rodríguez, que ve “positivos” os datos.
Marcos Maceira, da Mesa Pola Normalización Lingüística, salienta que a enquisa proporciona “un dato aterrador” sobre o “mal chamado decreto do plurilingüismo”. Así, subliña que no tramo de idade no que se aplica, entre os cinco e os 15 anos, o 30,04% recoñece non saber escribir galego, o 18,32% non saber lelo e o 23,9 % non saber falalo, o que supón un incremento do 8,42%, do 4,06%, e do 7,6% (respectivamente) sobre os datos recollidos no 2008, ano da última enquisa anterior á entrada en vigor da normativa. Deste xeito, conclúe a Mesa, estase a producir unha “estranxeirización” do idioma.