EFE/Ana González. O escritor mindoniense Álvaro Cunqueiro publicou entre 1959 e 1976 unha trintena de artigos xornalísticos enigmáticos nos que puido utilizar un imperio imaxinario como vía de escape ou xogo literario para arroxar “sutís críticas sociais” ao esclavismo, ao apartheid ou á excesiva mecanización nos procesos industriais, entre outros temas.
Vinte destes relatos foron compilados polo xornalista Miguel González Somovilla (Arriondas, Asturias, 1956) na súa nova obra ‘O labirinto do imperio secreto’, que xorde como unha continuación da antoloxía ‘Al pasar de los años’, publicada xusto antes do confinamento.
Cando a presentou, o fillo do autor de ‘Merlín e familia‘ César Cunqueiro botou en falta algunha mostra do imperio secreto, que non tivo cabida naquel volume debido á súa extensión, polo que Somovilla decidiu saldar agora “unha pequena débeda”.
AMBIVALENCIA
“A obra xornalística, que é a máis extensa, é esencial no coñecemento da literatura de Álvaro Cunqueiro”, asegura nunha entrevista con Efe o escritor, que considera que “está ao mesmo nivel que a súa poesía, o seu teatro ou a súa narrativa“.
Por iso, o seu propósito é “contribuír modestamente á difusión do Cunqueiro xornalista” e dar un paso máis na “recuperación” desta obra, pois Cunqueiro escribiu sobre 20.000 artigos xornalísticos.
Os que reúne no seu libro, publicado o día 22 de decembro -coincidindo co aniversario do nacemento de Cunqueiro-, abordan un imperio imaxinario, “que veces parece que podería estar na Península Ibérica e, outras veces, noutros sitios indeterminados”.
De feito, no artigo ‘A capital invisible‘ menciona que a capital dese lugar secreto que o autor imaxina podería estar no santuario de Santa María do Cebreiro (Lugo), un enclave “de referencia” para el, que tiña “unha gran devoción con todo o relacionado coas rutas xacobeas“, explica Somovilla.
“É enigmática porque se presta a interpretacións”, detalla sobre esta obra xornalística tan significativa na que se permite a actuación dunha serie de gobernantes, “de organismos exóticos e disparatados”, pero, ao mesmo tempo, tamén pon “o dedo na chaga” sobre determinadas cuestións.
Nos anos nos que se concibiron os relatos, conta, era algo novidoso falar da censura, da transformación do ámbito laboral pola mecanización ou das tecnoloxías. “Aí é onde cabe esa dobre interpretación: era algo deliberado ou era simplemente un xogo literario”, reflexiona Somovilla.
MEDIO DE VIDA
“Fronte a outras series nas que se mostra máis realista, nesta xoga con moita máis liberdade a despistarnos sobre que quere dicir. É unha serie singular, curiosa, unha mostra máis, entre as moitas que hai, da riqueza e variedade que tiña o xornalismo literario de Cunqueiro”, abunda o asturiano.
Tamén esta faceta do autor de ‘As crónicas do Sochantre‘, recorda, era “esencial” na súa obra, ademais de ser o seu medio de vida, pois “non hai que esquecer que el vivía das colaboracións xornalísticas”, grazas ás cales tiña lectores fieis de diferentes idades.
Os artigos de ‘O labirinto do imperio secreto’ proveñen fundamentalmente de catro cabeceiras: ‘La Noche de Santiago‘, ‘Faro de Vigo‘, ‘Destino‘ e ‘Sábado Gráfico‘.
Esta obra, publicada pola Casa-Museo Álvaro Cunqueiro de Mondoñedo, constitúe o terceiro caderno da colección Selva de Esmelle, iniciada o ano pasado. Somovilla non puido celebrar un acto de presentación pola situación sanitaria, pero espera que o Cunqueiro xornalista sexa agora un pouco máis coñecido e recoñecido.
